Tytuł „mecenasa” nie jest tytułem fachowym, ale zwrotem grzecznościowym, stosowanym zarówno wobec radców prawnych jak i adwokatów, a coraz częściej także wobec aplikantów tych zawodów prawniczych.
W praktyce oznacza to, iż mecenasem określić można jednocześnie radcę prawnego, jak i adwokata. Uważa się również, że terminem tym ujmować można magistrów prawa, choć to praktykuje się sporadycznie.
Osoba, która ukończyła studia prawnicze, ale nie zakończyła żadnej z aplikacji prawniczej, zwykle nazywana jest po prostu prawnikiem. Nazwa „mecenas” w stosunku do osób wykonujących jeden z zawodów prawniczych jest używane jedynie w polskim Państwie – w innych krajach nie spotyka się go w takim wykorzystaniu.
Tytuł ten jest wyłącznie umowny i nie protokołuje się go w żadnym z aktów prawnych używanych obecnej chwili w Polsce. To znaczy, iż w przeciwieństwie do tytułów „adwokat” oraz „radca prawny” określenie „mecenas” nie podlega jakiejkolwiek ochronie prawnej.
Mając na względzie, że mecenasem nazywa się adwokatów i radców prawnych to, aby w pełni pojąć znaczenie tego zwrotu grzecznościowego, niezbędne będzie przybliżenie zakresu kompetencji tych dwóch zawodów prawnych.
Należy jednak podkreślić, że ze względu na powiększający się zakres uprawnień radców prawnych w ostatniej dekadzie rozbieżności pomiędzy nimi, a adwokatami stają się niewielkie.
Jakie są rozbieżności pomiędzy adwokatem a radcą prawnym?
Praktycznie rzecz biorąc tytuł adwokata może zdobyć osoba, która na początku ukończyła pięcioletnie studia prawnicze, po których odbyła toczącą się 3 lata aplikację adwokacką prowadzoną poprzez odpowiedni samorząd zawodowy. Co istotne, samo ukończenie aplikacji nie wystarcza, żeby zostać adwokatem w Warszawie; potrzebne jest także pozytywne zdanie ostatecznego egzaminu adwokackiego, który jest przeprowadzany przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Wówczas wtedy dana osoba pozostaje wpisana na listę adwokatów oraz może korzystać z tego tytułu w własnej praktyce zawodowej.
Na czym polega różnica w wynajęciu adwokata a radcy prawnego?
Należałoby przy tej sposobności dorzucić, iż w przypadku radcy prawnego ścieżka do zdobycia tytułu zawodowego jest poniekąd jednorodna – jedyna rozbieżność polega na tym, że aplikację radcowską prowadzi inny samorząd zawodowy, a po skończeniu aplikacji osoba pozostaje wpisana na listę radców prawnych.
Zarazem adwokat, jak i radca mają niemal ten sam zakres kompetencji. W obecnej chwili obowiązującą oraz kluczową różnicą między tymi dwoma zawodami prawnymi jest niemożliwość zatrudnienia adwokata na bazie umowy o pracę.
W praktyce to znaczy, że adwokat może współdziałać z firmą lub osobą fizyczną wyłącznie na podstawie umowy cywilnoprawnej. Z kolei radca prawny może zostać zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Niemniej jednak, radca prawny nie może wówczas reprezentować klientów w sprawach karnych a także karnoskarbowych w charakterze obrońcy. Co ciekawe, to ograniczenie nie dotyczy pracowników naukowych a także naukowo-dydaktycznych.
